Jezioro Żarnowieckie

Jezioro Żarnowieckie ma powierzchnię 1431 ha, długość 7,6 km, szerokość 2,6 km i maksymalną głębokość 16 m. Już w latach siedemdziesiątych naukowcy stwierdzili, że właśnie tutaj jest idealne miejsce by wybudować polską elektrownię jądrową.

Jezioro Żarnowieckie stwarza doskonałe warunki do uprawiania windsurfingu, ponieważ zawsze wieją tu silne wiatry z różnych kierunków. Nie jest też objęte strefą ciszy i można tu uprawiać sporty motorowodne. W miejscowości Lubkowo znajduje się szkoła windsurfingu.

Budowa Elektrownii Jądrowej Żarnowiec rozpoczęła się w 1982 r. i pierwszym jej etapem było zrównanie z ziemią wsi Kartoszyno i przesiedlenie jej mieszkańców. W 1983 r rozpoczęła pracę wybudowana w ciągu siedmiu lat wodna elektrownia szczytowo-pompowa, niezbędna do funkcjonowania siłowni jądrowej, aby ta elektrownia działała niezbędne było stworzenie sztucznego jeziora na szczycie pobliskiego płaskowyżu, zburzono następną wieś Kolkowo. Sztuczny zbiornik ma powierzchnię 135 ha i mieści 13 mln m3 wody. 22 grudnia 1989 r. po społecznych protestach niezadowolenia Rada Ministrów wstrzymała budowę elektrowni na rok, jak jednak się okazało już na zawsze.

Po elektrowni jądrowej pozostała czynna Elektrownia Wodna Żarnowiec S.A. w Czymanowie, największa w Polsce, oraz kompleks hotelowy w Nadolu wybudowany dla obsługi czterech tysięcy ludzi pracujących przy elektrowni. Obecnie opuszczone bloki starszą brakiem okien i są atrakcją dla osób poszukujących materiału budowlanego bądź części możliwych do zezłomowania. W Nadolu jest też skansen zagrody gburskiej, jednym z powodów jego powstania była konieczność ochrony zabytkowej zagrody przed rozbudową elektrowni. We wsi Nadole znajduje się wypożyczalnia sprzętu wodnego.

Najlepszy punkt widokowy na jezioro Żarnowieckie znajduje się przy wyższym sztucznym zbiorniku bądź na pobliskim wzniesieniu zwanym Zamkową Górą o wysokości 102,4 m.

Z Zamkową Górą związana jest ciekawa legendy. Podobno kiedyś stał tu zamek, w którym mieszkała wyjątkowej urody królewna lubiąca podziwiać swą piękność w lustrze i powtarzać iż nie ma piękniejszej panny na świecie. Pewnego dnia służebna myśląc o obrazie Mastki Boskiej powiedziała iż zna piękniejszą. Na to królewna się rozgniewała i wykrzyknęła : „Jeśli nie jestem najpiękniejsza niech zamek zapadnie się podziemie!” Tak też się stało i zamek zapadł się w wodach jeziora. Zaklęcie może zdjąć jedynie rycerz na białym koniu objeżdżając górę w czasie nie dłuższym od czytania ewangelii.

Co roku 26 lipca z okazji odpustu św. Anny odbywa się tu jedyna w swoim rodzaju pielgrzymka łodziami przez jezioro. Rozpoczyna się w Nadole i kończy w przystani w Lubkowie, gdzie rozpoczyna się etap pieszy wędrówki do Żarnowca, gdzie w kompleksie klasztornym odbywa się świąteczne nabożeństwo. Po modlitwach łodziami pielgrzymi wracają do Nadola, gdzie dzień kończy się wspólną zabawą taneczną.